سال‌ها پیش ساخت دریاچه مصنوعی یا چاه‌نیمه چهار در غرب محوطه دهانه غلامان با هدف آبرسانی به مردم شرایطی ایجاد کرد که برای تامین آب مورد نیاز مردم یک شهر هخامنشی به زیر آب برود.
به گزارش خبرگزاری میراث فرهنگی، چاه‌نیمه‌ها در زبان مردم محلی، دریاچه‌های مصنوعی چهارگانه‌ای هستند که اطراف دهانه غلامان در منطقه شرق زابل ساخته شده‌اند. گفته می‌شود، برخی از آنها چاله‌های طبیعی هستند که از طریق رود هیرمند آبگیری می‌شوند. با این حال سه چاه نیمه در دهه50 شمسی ساخته و اوایل دهه60 آبگیری شدند.
براساس این گزارش، چهارمین چاه‌نیمه نیز در قسمت غربی محوطه دهانه غلامان در سال‌های اخیر احداث شده است که بخشی از ساختارهای سایت محوطه باستانی دهانه غلامان را از بین برد. هرچند که بسیاری از باستان‌شناس‌ها با احداث چاه‌نیمه‌ها به‌دلیل خشکسالی و بی‌آبی منطقه مخالفتی ندارند اما چندگمانه مختصر در غرب محوطه و عدم‌کشف آثار و سپس ساخت چاه‌نیمه در این بخش سبب شد 10 کیلومتر از کانال 11 کیلومتری هخامنشی به‌زیر آب رود.
به گفته باستان‌شناس‌ها، چاه نیمه شماره سه در شرق و جنوب دهانه غلامان واقع است که محل آن از دوره هخامنشیان مورد استفاده قرار می‌گرفت. به گفته آنها، احداث چاه‌نیمه چهار در غرب محوطه در سال 1385 تا 1387 به‌منظور آبرسانی به مردم ایجاد شده است. براساس گمانه‌زنی‌های باستان‌شناس‌ها چاه‌نیمه شماره‌چهار باعث شد که قسمتی از شهر هخامنشی از بین برود. براساس این گزارش، آبگیری چاه‌نیمه شماره‌چهار پرسش‌های بسیاری را میان کارشناسان برانگیخت. اینکه به‌جز حریم دهانه غلامان، مکان دیگری قابلیت آبگیری و آبرسانی به مردم را نداشته است؟
با این‌حال بسیاری از کارشناسان و باستان‌شناسان، مخالفتی با ساخت چاه‌نیمه‌ها ندارند و معتقدند، احداث دریاچه‌های مصنوعی از بی‌آبی مردم منطقه جلوگیری می‌کند و مانع از مهاجرت‌های بی‌رویه می‌شود. اما ساخت چاه‌نیمه شماره چهار در واقع تخطی از قوانین و ضوابط میراث فرهنگی بوده است. به گفته باستان‌شناس‌ها برای مطالعه این محوطه بسیار مهم دوره هخامنشی می‌توان از روش‌های جدید در باستان‌شناسی استفاده کرد و از کاوش آثار دیگر خودداری کرد و با اختصاص بودجه به حفاظت از آثار خشتی بیرون آمده از دل خاک اقدام کرد. هر چند که تعدادی از ساختمان‌های کاوش شده به‌طور متناوب حفاظت می‌شوند ولی تعدادی از ساختمان‌هایی که در سال‌های اخیر از زیر خاک بیرون آورده شده‌اند بدون حفاظت رها شده‌اند.
مطالعات نشان می‌دهد، دهانه غلامان تنها شهر باقیمانده از دوره هخامنشی است که دارای ساختمان‌های اداری، مذهبی، مسکونی و صنعتی در کنار هم است که تا به امروز در کل سرزمین هخامنشی کشف شده و حفاظت از آثار آن حائز اهمیت است.
